Jun 272017
 

Stowarzyszenie Biegi Odry słucha opowieści mieszkanek i mieszkańców pogranicza

Grupa twórców filmowych udostępnia historie życia z regionu Odry w internecie. Ta metoda jest rozwinięta dla młodzieży, która prowadzi wywiady i produkuje wideoklipy.

Magazyny z wywiadami realizowane przez Stowarzyszenie Biegi Odry opowiadają o życiu mieszkańców pogranicza. Polsko-niemiecka rodzina opowiada o polskiej gościnności i niemieckim systemie szkolnictwa.

Magazyny z wywiadami realizowane przez Stowarzyszenie Biegi Odry opowiadają o życiu mieszkańców pogranicza. Polsko-niemiecka rodzina opowiada o polskiej gościnności i niemieckim systemie szkolnictwa.

„Właściwie to ludzi poznaję zawsze i wszędzie“, mówi reżyser teatralny i filmowy Tobias Lenel. Gdy w 1998 roku w Kuhbrücke w pobliżu przejścia granicznego nieopodal Kostrzyna kupuje dom weekendowy, chce zrobić najpierw film doku- mentalny o „fascynującym mikrokosmosie regionu przygranicznego“. Poznaje przy tym ludzi o podobnych zainteresowaniach, studentki i studentów filmoznawstwa i mediów z Berlina, którzy wraz z nim publikują online „tematyczny magazyn z wywiadami“ Oder-Kanal / Kanał Odry. W sekwencjach wideo trwających 10 do 15 minut ludzie z obydwóch stron Odry opowiadają o sobie i swoich wspomnieniach dotyczących granicy i rzeki. Tobias Lenel próbuje w swoich ujęciach „pokazać rozmówcę mówiącego, myślącego i wspominającego wraz z jego otoczeniem“. Pierwszy klip pokazuje rodzinę żyjącą na pograniczu podczas wędkowania na Odrze.

Ojciec Niemiec, matka Polka i ich syn pozdrawiają przepływających szyprów i opowiadają o swojej codzienności, polskiej gościnności, niemieckim systemie edukacji i obydwu dziadkach pochodzących z Mazur. W Czechowie polski rolnik małorolny opowiada o tym, jak jego ojciec w uznaniu jego zasług wojennych otrzymał od państwa polskiego zagrodę byłego bogatego niemieckiego właściciela, który, jak mawiają ludzie, został w 1945 roku rozstrzelany przez Rosjan. „Mój ojciec nie był łajdakiem“ podkreśla raz po raz „gdy tu przyjechał, to oni już wszystko splądrowali“. Muzyk Tobias Morgenstern i aktor telewizyjny Thomas Rühmann zakładają w swoim pokoju teatr Theater am Rand, aż przestaje wystarczać miejsca dla dużej publiczności. Dzisiaj grają za domem, na łąkach nad Odrą. I tak ludzie żywo opowiadają o swoim życiu nad Odrą w 25 różnych historiach. Oder-Kanal / Kanał Odry kooperuje z lokalnymi mediami. Co tydzień między październikiem 2012 a lutym 2013 roku wideoklipy są publikowane na stronach internetowych takich gazet jak: Berliner Zeitung, Märkische Oderzeitung i Gazety Lubuskiej.

 Ojciec tego rolnika otrzymał w nagrodę za zasługi wojenne od Państwa Polskiego gospodarstwo należące wcześniej do niemieckiej rodziny. Rozmowy te ukazują zmienną historię regionu.

Ojciec tego rolnika otrzymał w nagrodę za zasługi wojenne od Państwa Polskiego gospodarstwo należące wcześniej do niemieckiej rodziny. Rozmowy te ukazują zmienną historię regionu.

W 2013 roku twórcy filmowi założyli stowarzyszenie Oderläufe aby dokumentować przy pomocy filmu historie życia różnych ludzi i samemu składać wnioski o wsparcie finansowe. Szczególnie ważne dla twórców było to, żeby pokazać talenty narratorskie z wszystkich warstw, które ożywiają codzienność po obydwu stronach granicy i lokują je w oryginalnych sceneriach w Brandenburgii i w zachodniej Polsce, obojętnie, czy chodzi o pracownicę kolei, wędkarza czy pastora. Łącznie do dzisiaj stowarzyszenie opublikowało online cztery magazyny z wywiadami. W 2014 roku film „Jenseits der Oder. Erzählte Geschichte DDR-Polen 1949-1990“ podjął temat stosunku ludności w NRD do polskich sąsiadów. Elektromechanik Joachim Beyer opowiada w nim o cichej, ale dobrze zorganizowanej wymianie towarowej między polskimi i niemieckimi kolejarzami na odcinku towarowym Kietz-Kostrzyń: „W święta Bożego Narodzenia zawsze dużo się tutaj działo. W Polsce można było kupić światełka na choinkę, elektryczne, we wszystkich rodzajach i kolorach! Czegoś takiego wtedy u nas przecież nie było!“.

W projekcie brała udział także młodzież. W 2014 roku młodzi ludzie robili wywiady ze świadkami historii o wojnie i wypędzeniach w regionie przygranicznym.

W projekcie brała udział także młodzież. W 2014 roku młodzi ludzie robili wywiady ze świadkami historii o wojnie i wypędzeniach w regionie przygranicznym.

Opracowanie tego materiału z młodzieżą było drugim krokiem stowarzyszenia. Wspólny wywiad i projekt wystawy OdraOderOdra o wojnie i wypędzeniu w regionie przygranicznym w 2014 roku stanowił kombinację kręcenia filmu, wymiany młodzieży i spotkań ze świadkami historii dla niemieckiej, polskiej i czeskiej młodzieży. W tym samym roku młodzież w magazynie Oderpaare przedstawiła kolegów, braci, przyjaciół i małżonków na granicy. Korzystając z łatwo dostępnego tematu młodzież uczyła się technik prowadzenia wywiadu, prowadzenia kamery, techniki montażu obrazu i dźwięku. W innym filmie pokazywane jest polsko- niemieckie małżeństwo piekarzy, które poznało się w 1990 roku i na pierwszą randkę poszło korzystając ze słownika. Zauważalna jest także groźba teściowej pod adresem jej niemieckiego zięcia: „Nie będę się uczyć już niemieckiego na stare lata. Więc jeśli chcesz ze mną porozmawiać, to ucz się polskiego!“. Uczennice i uczniowie pracowali w małych zespołach i zostali włączeni w merytoryczne przygotowanie rozmów. W ten sposób podczas wywiadów byli kimś więcej niż tylko biernymi widzami, czyli w roli, do której często wycofywali się podczas pierwszego projektu filmu młodzieżowego OdraOderOdra, wspomina historyczka Ewelina Wanke.

Tobias Lenel cały czas jest zachwycony historiami życia ludzi mieszkających na pograniczu. Ewelina Wanke chciała te wywiady, które są już w sieci, przetworzyć na „moduły edukacyjne“ z kartami pracy i materiałem uzupełniającym. Wielu nauczycieli i nauczycielek w sieci projektowej regularnie korzysta z magazynów z wywiadami, ale zachęta jest nieporównanie słabsza, gdy nie wzięło się osobiście w tym udziału. Następny wspólny projekt filmowców, pedagożek i pedagogów zajmuje się przejściem od komunizmu do kapitalizmu w regionie przygranicznym na podstawie mikrokosmosów jak dworzec i przejście graniczne Kietz-Kostrzyn.

 

od 2013 roku w Kietz-Kostrzynie
rozmowa z Tobiasem Lenelem i Eweliną Wanke
podmiot Stowarzyszenie Oderläufe
wsparcie projektu Euroregion Pro Europa Viadrina, Fundacja Współpracy Polsko- Niemieckiej, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur (Federalna Fundacja ds. Rozliczenia Dyktatury SED) i inne

 

Informacje w sieci
Strona internetowa stowarzyszenia Oderläufe: www.oderlaeufe.de
Magazyny z wywiadami: www.oder-kanal.de, www.jenseitsderoder.de
Projekty młodzieżowe: www.odraoderodra.eu, www.oderpaare.de

 

Wydawca publikacji:

logo_grau_k75-eu-zentrum_gross logo-instytut-cmyk

 

Wsparcie finansowe:

logo_erasmus_plus

 

Print Friendly, PDF & Email