Model Krzyżowa

Inkluzyjne spotkania młodzieży w historycznym miejscu

Jak kształtować międzynarodowe spotkania młodzieży w sposób inkluzyjny? Tego edukatorki i edukatorzy młodzieży z całej Europy uczą się w Krzyżowej (Kreisau) na Dolnym Śląsku. Celem jest zapoznanie instytucji edukacyjnych z metodami inkluzyjnymi i budowa sieci specjalistów.

„To wspaniałe doświadczenie łamania barier w głowie, gdy rapuje się i tańczy z osobami słyszącymi i głuchymi albo też gra w siatkówkę z osobami na wózkach“, opowiada jedna z uczestniczek. Między niepewnym chichotaniem i zaproponowanymi grami zapoznawczymi inkluzyjne i międzynarodowe spotkania Inicjatywa Krzyżowa obalają stereotypowe wyobrażenia o innych. Co to właściwie znaczy “inkluzyjne”? „To brzmi jak all inclusive“ – takie słowa słychać w filmie o projekcie inkluzyjnym Brückenschlag w Krzyżowej. Chodzi o to, by społeczeństwo zapewniało ludziom równe szanse bez względu na ich doświadczenia czy też niepełnosprawność. Na przykład poprzez możliwość wzięcia udziału w międzynarodowym spotkaniu młodzieży w majątku Krzyżowa. Elżbieta Kosek, kierowniczka działu inkluzji organizacji Kreisau-Initiative pracuje ze swoimi koleżankami i kolegami nad tym, aby wszyscy w równej mierze mogli skorzystać z tego doświadczenia.

W 2006 roku stowarzyszenie Kreisau-Initiative z Berlina oraz Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego przeprowadziły jako jedne z pierwszych podmiotów międzynarodowe spotkania młodzieży z trudnościami w uczeniu się. Referentki i referenci ds. edukacji na podstawie swoich doświadczeń wypracowali szkolenia wg Modelu Krzyżowa. Od tego czasu szkolenie dla pedagożek i pedagogów oraz specjalistów pracy z młodzieżą z Niemiec, Polski i Europy jest oferowane dwa do trzech razy w roku. W  szkoleniu podstawowym wg Modelu Krzyżowa chodzi o merytoryczne kształtowanie, zarządzanie projektem i metody. Po ukończeniu takiego szkolenia pedagożki i pedagodzy z rumuńskich wiosek dziecięcych samodzielnie ubiegają się o środki pomocowe z UE. W szkoleniu zaawansowanym wg Modelu Krzyżowa nauczane są specjalne metody w koncepcji inkluzyjnej między innymi w takich dziedzinach jak cyrk, teatr i pedagogika mediów. Warsztaty dla osób niepełnosprawnych i szkoły, jak na przykład w Polsce i w Czechach dzięki takim szkoleniom oferują regularnie inkluzyjne kursy tańca i warsztaty cyrkowe w swoich placówkach .

Szkolenia i inkluzyjne spotkania młodzieży organizacji Kreisau-Initiative odbywają się przeważnie w majątku Krzyżowa w województwie dolnośląskim. To tutaj w latach 1943 i 1944 spotykał się Krąg z Krzyżowej, tajna grupa ruchu oporu w Niemczech przeciwko Hitlerowi. W dniu 12 listopada 1989 Helmut Kohl oraz pierwszy wybrany w wolnych wyborach premier Rzeczpospolitej Polski Tadeusz Mazowiecki wzięli udział w mszy pojednania, która w Polsce cieszy się do dziś wielkim uznaniem. Natomiast w Niemczech to, że obydwaj politycy symbolicznie wpadli sobie w ramiona  w radosnym upojeniu w związku z otwarciem Muru Berlińskiego trzy dni wcześniej, w zasadzie nie zostało odnotowane. Już w latach 80. latach powstała idea, aby w tym miejscu stworzyć europejski dom spotkań. W 1990 roku została założona polska Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego. Jej najważniejszym partnerem jest założone równocześnie przez osoby z NRD i RFN w Berlinie stowarzyszenie Kreisau-Initiative. Z ponad 40 warsztatów i szkoleń organizowanych przez Kreisau-Initiative w Krzyżowej ponad tuzin miało charakter inkluzyjny. Wnioski do instytucji finansujących są na ten cel składane corocznie.

Uczestniczki i uczestnicy szkoleń wg Modelu Krzyżowa pracujący w organizacjach pozarządowych i instytucjach wspierających w całej Europie, wracają na swoje stanowiska jako ambasadorzy Modelu Krzyżowa i dzielą się tymi metodami w swoich sieciach. Młodzi ludzie, którzy podczas inkluzyjnych spotkań młodzieży, jak na przykład projekt Budowa mostu, przyjeżdżają do Krzyżowej, często pochodzą z tej sieci instytucjonalnej. Nie brakuje młodzieży, która chciałaby wziąć udział w spotkaniach inkluzyjnych. Inaczej wygląda to w przypadku szkoleń dla specjalistów: Można zauważyć, że niemiecki i austriacki rynek wspieranych szkoleń posiada wiele dobrych ofert i jest wyraźnie nasycony. Edukatorki i edukatorzy z nowych krajów UE lub krajów spoza UE w Europie Środkowo-Wschodniej z kolei bardzo chętnie korzystają z możliwości dokształcania się i wymiany, mówi Elżbieta Kosek.

Czego uczą się specjaliści podczas szkoleń? Metodyczne wyzwanie podczas spotkań międzynarodowych stanowią przede wszystkim zwykłe animacje językowe. Jak można ze sobą porozmawiać, gdy ktoś nie mówi w ogóle w żadnym z języków obcych albo może się komunikować tylko słuchem lub oczami, nie przeciążając pozostałych młodych ludzi taką sytuacją? Podstawy sformułowało kilka pedagożek i pedagogów ds. inkluzji w Krzyżowej. Ważna jest na przykład zasada dwóch zmysłów: wszystkie informacje powinny być widoczne i słyszalne w równym stopniu. Wszystko jest tłumaczone na prosty lub łatwy język. Każde zdanie może w takiej sytuacji zawierać tylko jedną wiadomość. Także gry na rozgrzewkę najczęściej są inkluzyjne w niewielkim stopniu, często również opierają się o szybkość ruchów ciała. Te gry mogą być nadal rozwijane: Wszyscy, bez względu na umiejętności motoryczne, muszą się poruszać w  slow motion.Ważne jest, aby podczas działania zawsze mieć oko na grupę, podsumowuje Kosek. Uwrażliwianie na takie szczególne cechy i przekazywanie kompetencji metodycznych są ważnym celem szkoleń wg Modelu Krzyżowa.

„Wszyscy robimy błędy, ale nie można się tego obawiać.“ Elżbieta Kosek wspomina przy tym spotkanie, w którym udział wzięło także dwóch młodych głuchych ludzi. Trzech słyszących młodych ludzi prezentowało film bez podpisów czy też tłumacza języka migowego. Rozgorzała gorąca dyskusja o dyskryminacji i uniemożliwieniu uczestnictwa. Młodzi filmowcy zrozumieli, że nie mogli dotrzeć z tym filmem do wszystkich. A głusi uczestnicy zrozumieli, że także niemiecka młodzież nie rozumiała polskiego filmu.

Międzynarodowe spotkania młodzieży „ze swoimi krótkimi i intensywnymi spotkaniami“ to dobre miejsce do pracy włączającej, mówi Kosek: Młodzież w niecodziennej sytuacji jest bardziej otwarta na nowe doświadczenia i nowych ludzi, bez względu na to, jak bardzo odbiegają oni od ich wyobrażeń na temat „normalności“. To dobra możliwość, żeby zgromadzić młodzież z różnych światów społecznych. Każdy człowiek jest inny i wszyscy stykają się ze stereotypami, czy chodzi o „kobietę na wózku inwalidzkim“ czy też o „Polaka“. O tych wyobrażeniach można porozmawiać bezpośrednio w grach zapoznawczych i przetwarzać je w projekcie filmowym bądź sztuce teatralnej. Stowarzyszenie Kreisau-Initiative z pedagogiką inkluzyjną jako priorytetem chciałaby połączyć koncepcje metodyczne w całej Europie i sięga także po aktualne problemy: W Modelu Krzyżowa Europa przedstawiają się trzy nowe projekty: Syryjscy uchodźcy w Weimarze oferują warsztaty poświęcone zagadnieniu ucieczki i Islamu dla specjalistów niemieckich, psycholożka opowiada o swojej pracy z uchodźcami krajowymi na Ukrainie a grupa z Wrocławia opowiada o swoim projekcie z członkami mniejszości romskiej.

od 2005 roku w Krzyżowej i Berlinie Podmioty Stowarzyszenie Kreisau-Initiative, Fundacja “Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego (Stiftung Kreisau für Europäische Verständigung) (od 1990 r.) Wsparcie projektu Program UE Erasmus plus, Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) i inne

 

Informacje w sieci Stowarzyszenie Kreisau-Initiative e.V.: www.kreisau.de/pl/ Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego: www.krzyzowa.org.pl Film na temat projektu Brückenschlag: http://youtu.be/hCXvyLgq8Nw Publikacja „Alle anders verschieden“: www.kreisau.de/pl/projekte/inklusion

 

Wydawca publikacji:

 

Wsparcie finansowe: