Akademia przygotowuje polskich sołtysów do działania w Europie
Podczas zagranicznych podróży studyjnych i warsztatów sołtysi uczyli się, jak wspierać w swoich wioskach zaangażowanie społeczne młodzieży i osób starszych.
Akademia kształci polskich sołtysów, którzy w swoich wioskach realizują projekty obywatelskie.
Kim są ci sołtysi? Przede wszystkim Europejska Akademia Sołtysa wspiera sołtysów niewielkich wsi poprzez praktyczne działania dokształcające. W zespołach odpowiedzialnych za poszczególne wsie zasiadają często również przewodnicząca stowarzyszenia kobiet wiejskich, bibliotekarka bądź dyrektor domu kultury. „Razem łatwiej jest zwalczać stare struktury nowymi ideami“ mówi Przemysław Fenrych. Wsie uczestniczące w programie są położone w miarę blisko siebie i pracują w tak zwanych „gniazdach“. „Pojęcie ‚akademia’ jest mylące. Przede wszystkim poprzez Akademię chcemy stworzyć miejsce dla rozmów i spotkań“- sieć, która pozwoli wyciągnąć sołtysów z ich prowincjonalnej izolacji i umożliwi wymianę doświadczeń.
Gdy Polska w 2004 roku przystąpiła do Unii Europejskiej, w polskiej Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej (FRDL) powstał pomysł zarażenia sołtysów z małych gmin ideą europejską i „przygotowania ich do wyjścia na scenę polityczną“, mówi zastępca dyrektora Przemysław Fenrych. Polska ludność wiejska włożyła ogromny wysiłek, aby dostosować się do nowych warunków po upadku komunizmu. Podobnie jak w NRD, upadały państwowe gospodarstwa rolne (PGR-y) i załamała się struktura społeczno-ekonomiczna w wielu wsiach w zachodniej Polsce: bezrobocie, brak perspektyw, odpływ ludzi. Mieszkańcy miast, którzy mogli sobie pozwolić na domek na zielonym, nie integrowali się w takim stopniu jak starzy mieszkańcy wsi. Należało wzmocnić zaangażowanie na rzecz społeczeństwa obywatelskiego na prowincji i tak powstał w FRDL pomysł projektu Europejska Akademia Sołtysa (EAS).
W Poźrzadle Wielkim pani wójt zorganizowała festiwale i warsztaty z malowania na szkle. Miejscowy przystanek autobusowy także został objęty działaniami projektowymi.
Na pierwszym etapie sołtysi dokształcali się, biorąc udział w cyklu warsztatów i kursów internetowych. Warsztaty odbywały się w odstępie co kilka miesięcy. Pomagano w planowaniu, realizacji i analizie projektów. Doradca zatrudniony przez projekt pomagał przede wszystkim wtedy, gdy potrzebna była wiedza fachowa lub metodyczna, jak na przykład przy statusie nowo zakładanego stowarzyszenia lub organizacji gry terenowej. Wsie, którym udało się zorganizować szczególnie udane działania, kursy, festyny, zajęcia lub warsztaty, tworzą własne centra kompetencyjne. Zespoły przekształcały swoje rodzinne miejscowości we wsie tematyczne. Sołtyska w Poźrzadle Wielkim na Pomorzu (Groß Spiegel) w 2016 roku została wybrana Sołtysem Roku. Wraz ze swoją wsią organizowała warsztaty i festyny dotyczące malowania na szkle. W Biskupowie (Bischofswalde) zespół postanowił ożywić miłość do tradycyjnych strojów wśród młodych ludzi. Jednak młodzież nie chciała tańczyć w tradycyjnych strojach na placu wiejskim i zamiast tego zaprojektowała nowe stroje odpowiednie do noszenia na co dzień i odpowiadające dzisiejszej modzie.
Wymiana doświadczeń między wioskami: sołtysi odwiedzili prowadzoną przez polskie i niemieckie uczennice i uczniów kawiarnię „Kawa na Szczęście“ (otwarcie kawiarni w Trebnitz w 2013 roku).
Podróże studyjne za granicę są ważnym instrumentem dokształcania Europejskiej Akademii Sołtysa. Partnerzy tacy jak Zamek Trebnitz Centrum Edukacji i Spotkań we wschodniej Brandenburgii pomagają nawiązywać kontakty z niemieckimi sołtysami i inicjatywami. Stoi za tym przekonanie, że wymiana doświadczeń między wioskami, także ponad granicami terytorialnymi, może być bardziej owocna niż rada składająca się z ekspertek i ekspertów z miasta. Regularnie odbywają się podróże studyjne. Jakie idee zrealizowali obywatele i obywatelki Brandenburgii, aby rozbudzić życie społeczne na obszarach wiejskich?
Spektrum zrealizowanych dotychczas projektów jest szerokie: było tego bardzo dużo, od aktywności artystycznych i rzemieślniczych, jak wyplatanie koszy i kowalstwo, po atrakcje turystyczne jak rozbudowanie transgranicznych tras Nordic Walking. Brandenburskie Stowarzyszenie Landblüte od 15 lat prowadziło pracę edukacyjną na rzecz dzieci i młodzieży na wsi: sport, teatr, wędrówki w poszukiwaniu ziół. Na Zamku Trebnitz polscy sołtysi odwiedzili założoną w 2013 roku przez polskich i niemieckich uczniów firmę uczniowską Kawa na szczęście. Spotykali się tam ludzie z okolicy, uczennice i uczniowie uczyli się jak zrobić Latte Macchiato, piekli ciasto, obsługiwali gości i w małych warsztatach uczyli się języka sąsiadów. Poza gimnazjalistami i uczennicami i uczniami szkoły zawodowej w prowadzeniu kawiarni pomagali także uczniowie i uczennice szkoły specjalnej: wzorcowy pomysł, który można zastosować wszędzie.
Współpraca Europejskiej Akademii Sołtysa (EAS) i Zamku Trebnitz ma być kontynuowana. Projekty wiejskie w polsko-niemieckim regionie przygranicznym stanowią także inspirację dla nowego projektu EAS we współpracy z aktorami ukraińskimi. Na pograniczu polsko-ukraińskim zakładają oni „szkoły przedsiębiorczości wiejskiej“ i rozwijają tam wspólne projekty turystyczne.
| od 2012 roku w Polsce i w Trebnitz rozmowa z Przemysławem Fenrychem podmioty Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej (FRDL) (od 1989 r.) wsparcie projektu Szwajcarsko-Polski Program Współpracy, Norway Grants, Fundusz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EWR) |
| Informacje w sieci Europejska Akademia Sołtysa: www.frdl.szczecin.pl EAS w Trebnitz: http://www.schloss-trebnitz.de/dorferinitiative-aus-polen-zu-gast-in-der-region/ Profil FB: www.facebook.com/EurAkademiaSoltysa Centrum kompetencyjne w Poźrzadle Wielkim: https://swpozrzadlo.wordpress.com Firma uczniowska Kawa na szczęście: cafe.schloss-trebnitz.de |
Wydawca publikacji:
 |
 |
Wsparcie finansowe:
